Хусувэй по’ та’ ер’’ ялян’ тэвась, маня’’ яханана’’ хойхана мюсерта’’, тэхэ’’на’’ мэна’’ нина’’ ӈарка ялудо’ мэцеты’’. Та’ ямбан’ ӈод’’ пэрта манзаядо’ тянё нисеты’’ӈа’’. Тарем’ ӈод’’ хой’ нина’’ хэбидя яляханандо’ ныланаванзь, нидо’ манэ’’манзь’’ ёльцядамдо’ хосеты’’. Тюку по’ тыбэрта’’ хэбидя ялудо’ выӈгана мэна’’ нина’’ неняӈг’’ ирий пудана яляхад пилю’’ ирий тетимдей толыр’’ ӈэсонд яндаха’’на ваераць.
Маня’’ округханана’’ хаер’ тарпурма няна’’ таӈга мюсерта’’ ненэциена иле’’, мяд’ тэрсавэй тыдо’ маниесь харто’ явнандо’ мюсерӈа’’. Хибяхартахад нись’ пере’’ танеда серудо’ харто’ тасламбидо’.
Ваеравы юр’’ по’ хасуюдимдей похо’’на’’ тарем’ илевы’’ нина’’ общинам’ сертаць, « Ямб то» – тарем’ нюмдедонзь, ӈарктадамдо’ тэраць. Тарем’ ӈод’’ няхататто’ нись пере’’ илевамдо’ нерня’ минредо’, хусувэй мяд’ тер’’ харто’ мято’ тане, харто’ тыдо’ мание’’, харто’ мюсерць ядо’.
Тарця ненэциена’’ мале ӈахакуд та’ ер’’ ялян’ тэвась ӈобкана ныланавась ма’’люрцеты’’. Таславы яханандо’ ӈарка яля’ ёльцяӈгана ныланасеты’’. Тарем’ тюку по’ – Тыбэрта ялям’, сямянд ивнандо’ ӈэда, по’ ямбан ӈатевы ялямдо’ «Ямб то» общинахана мэна’’ ненэця’’ тюку ирий’ нертей яляхана мэ’’ӈадонзь.
Яля’ еркана Няръяна маркад таня мядонда’’ тэвыдаць, хойхана мюсертаха’ ихид’ минда вадидо’ хэтаванзь сельской хозяйство’ серу’’ тасламбада департамент’ сектор развития АПК манзаям’ тидхалембада Евгений Бокарев тэворӈась. МФЦ манзарана’ ненэцяӈга’’на тарана падродо’ таслава е’’эмня ядэрӈаць, тикы хавна тарана’’ ӈавори’’- сян’ тэнз’’ ӈавар’’, тандаи’ ябцавы’’ нянь’’, мядонзэй’’ тэвраць.
Тюку по’ ненэця’’ ӈарка ялядо’ Павел Митрофанович, Татьяна Григорьевна Вылка, няби Варвара, Илья Нокретта мядырмахана ваерась, товы’’ нидо’ пыдо’ сидя мякана ядабтамбидонзь. Маня’’ сидна’’ тандая пиревы ӈамза’ евэйхана ӈавламбиць, мякнандо’ сяйӈаваць. Хой’ ненэця’’ нямбара, ихина сомбой, илм’ теневана’’ хибяри’’. Хэвханандо’ лаханакурма’’ сеян’ мэёвна еримберӈа. Няндо’ сямянд сава вада’’!
Тикы поӈгана хэбидя ялям’ минрена манзаидо’ пяць. Хоян’ Тыбэрта яля то! Харто’ иламдо’ мэта’’, тыдо’ пэрта’’ ненэця’’ ихид’ минда вади’’ намдаць, мядонзэй’’ ня’’амаць. Тикахад сянаковидо’ пяць. Илебмбэй ненэця’’ ӈули’’ я’’авлыць, ныхыдо’ хуркари’’ пирдырмахана хорпидонзь. Хан’ тя санарӈаць, сюрберӈаць,тюр’ тя тынзям’ моепиць! Яля’ пуданахана тэхэ’’на’’ ӈэдалёрӈаць. Тикым маня’’ ниваць мание’’, тирта’ ӈанохона мале мякана’’ хаяваць.
Хэбидя яляхана хой’ тер’’ нина’’ сававна нылэйдаць, поӈгнандо’ пирдырӈаць, сянакуць, нидо’ манэць маймбиць, ӈани’’ мякат’ товы’’ нидо’ ядабтабиць.
Мария Семёновна Худя хойхана соявы некоця, хоюпа хэ’’мяхаданда Усть Карахана иле. Тыбэрта яляхана мядоманзь небянда’ мят товысь, сидя нюмда хадаханда тэвравысь.
– Небями’ Александра Семёновна Тайбарей, тюку яхана нини’’ няюв мюсерӈа’’. Хаюпа хэ’’мяхадани’ мякани’ турмами’ яӈгусь. Пон’ ӈэдалываць, Амдермахад хасава нями’ тэхэ’’на’’ сидна’’ тэврась. Ӈарка сехэрым’ мадава’’, тэвына’’. Тюку яля’ теневана’’ нини’’ хэвхана варёми’ мэць ныланадм’, ёльце сава! Сейми’ маймби, небякони’ ихина сава!
Тюку ялян’ хэтась «Ямб то» общинахана 22 мяд’ тер’’, мал’ пыдо’ паӈгудо’ тыбэртяхат пере’’, серм’ теневана’’ ненэця’’, тыдо’ сянда’’, ямдо’ мэнена’’. Илан’ мэёвна сырта’’ ненэця’’, – тарця вади’’ ненэциета’ нямна ервотадо’ Фёдор Нокретто мэ’’ӈа’’. Пыда мэёвна манзарана хасава,серм’ теневана, хусувэй тарана серкана нида’’ нябадаба. Тюку ялян’ харта мята мат’’ ӈэдалава, хэбидя ялян’ пухуцяда нюдяко не нюнда ня’ турӈаць.
Мядоманзь товы’’ ненэця’’ поӈгана Афанасий Валей манэ’’ӈадамзь, пыда ӈарка ялян не’ нюнда, ийда’ ня товыць. Илеванда ямбан хойхана мюсерта ненэця, пухуцянда ня няхар’’ не нюди’, мядтерсавэй.
Нини’’ манэць нями’ хонравась – Ханзер’’ иледа’’? Тыда хурка?
– Илевава’’ вэва ни’’ӈа’’, тына’’ маниева’’, нина’’ нядабива’’, нясъюмба илва’’ мэ’’ӈава’’. Ӈопой тюку по’ тэхэ’’на’’ тоенась, сырада ӈокась, нарэйда’ тецись. Сую’’ ирийва’ тецьдаӈэ ха’’мыць, сую’’ хаӈгаць. Нара тоенаркась.
Таняна хобвы нини’’ тянё ни’’ӈа’’, пыдо’ нямнандо падвыни’ нерняна тамна таневнда.
Тарем’ тыбэртина’’ иле’’, пыдо’ манзара’’ теневана’’. Похона ӈопой ныланасеты – Тыбэрта яляхана! Ӈани’’ ныланавадо’ тарця ненэця’’ яӈгу. Илевадо’ нянэювна хари’’ нядандо’ пере’’, мэёвна илена’’ хибяри’’! пили’’ тарем’ ӈэя!

